Mogą dotyczyć różnych zmysłów, takich jak dotyk, wzrok, słuch, równowaga, a także propriocepcja (świadomość ciała) czy interocepcja (czucie wewnętrzne). Zaburzenia integracji sensorycznej (SI), w tym m.in. te dotyczące modulacji, to nic innego jak trudności w prawidłowym przetwarzaniu bodźców przez układ nerwowy. W zależności od stopnia i rodzaju problemu mogą one prowadzić do problemów z koncentracją, nauką oraz interakcjami społecznymi.
Objawy zaburzeń sensorycznych u dzieci mogą występować przy okazji wykonywania codziennych czynności, takich jak ubieranie się, jedzenie, zabawa czy odrabianie zadań domowych. Kluczowe jest wczesne rozpoznanie problemów i wdrożenie odpowiedniego wsparcia terapeutycznego.
Zaburzenia sensoryczne u dzieci – objawy, na które warto zwrócić uwagę
Pierwsze symptomy mogą pojawiać się zarówno w okresie niemowlęcym, jak i w późniejszych etapach rozwoju, utrudniając codzienne funkcjonowanie. Niektóre dzieci, u których występują problemy sensoryczne, mogą reagować nadmiernym pobudzeniem na bodźce, podczas gdy inne wykazują zmniejszoną wrażliwość i trudności z ich interpretacją. Aby móc w porę dostrzec objawy zaburzeń sensorycznych u dzieci i wdrożyć odpowiednie wsparcie, niezwykle istotne jest uważne obserwowanie zachowań maluchów w różnych sytuacjach.
1. Nadwrażliwość sensoryczna
Dzieci z nadwrażliwością sensoryczną reagują intensywnie na bodźce, które dla innych są neutralne. Mogą unikać dotyku, określonych tkanin lub etykietek na ubraniach, reagować negatywnie na jasne światło czy głośne dźwięki oraz mieć trudności z jedzeniem określonych pokarmów ze względu na ich fakturę lub smak.
2. Podwrażliwość sensoryczna
W przeciwieństwie do nadwrażliwości, dzieci z podwrażliwością sensoryczną często poszukują intensywnych bodźców, np. lubią mocne przytulanie, skakanie lub dociskanie ciała do przedmiotów, są mniej wrażliwe na ból oraz mogą wydawać się „niezdarne” i mieć trudności z koordynacją ruchową.
3. Zaburzenia modulacji sensorycznej
Dzieci, u których diagnozuje się zaburzenia modulacji sensorycznej, mają problemy z odpowiednim regulowaniem reakcji na bodźce. Wyróżniamy tu nadreaktywność, gdzie dziecko szybko się męczy lub rozdrażnia, podreaktywność – trudności z zauważeniem i interpretacją bodźców, oraz poszukiwanie bodźców – stałe dążenie do intensywnych doznań, np. kręcenia się w kółko, uderzania przedmiotami.
Problemy sensoryczne w codziennym funkcjonowaniu dziecka
Zaburzenia integracji sensorycznej mogą mieć wpływ na rozwój motoryczny dziecka, powodując trudności w nauce chodzenia, biegania czy chwytania przedmiotów. Wpływają także na umiejętności społeczne, ponieważ dziecko może mieć problemy z akceptacją bliskości innych osób i unikać zabaw zespołowych. Nadmierna wrażliwość na bodźce może również utrudniać koncentrację i naukę, a trudności z regulacją emocji mogą prowadzić do częstych wybuchów złości lub płaczu. Poza tym problemy sensoryczne mogą powodować nadmierne napięcie mięśniowe lub jego brak, co utrudnia precyzyjne ruchy i wykonywanie codziennych czynności.
Jak wspierać dziecko z zaburzeniami sensorycznymi?
Terapia SI jest skutecznym sposobem na wsparcie dziecka. Ćwiczenia dostosowane do indywidualnych potrzeb pomagają w regulacji reakcji na bodźce. Regularne zajęcia z terapeutą mogą pomóc dziecku lepiej zrozumieć swoje ciało i otoczenie, co przełoży się na większy komfort w codziennym funkcjonowaniu. Dodatkowo ćwiczenia mogą zwiększać zdolność koncentracji oraz poprawiać koordynację ruchową, co jest szczególnie ważne dla dzieci z trudnościami sensorycznymi.
Warto również wykorzystać zabawki sensoryczne, które wspierają rozwój percepcji zmysłowej, i to zarówno w trakcie zajęć terapeutycznych, jak i we własnym zakresie — w domu. Produkty, takie jak piłki z różnymi fakturami, układanki, klocki dotykowe czy fiszki z propozycjami zabaw i innych aktywności sensorycznych, mogą znacząco poprawić zdolności dziecka pod kątem SI.
Kiedy warto skonsultować się ze specjalistą?
Jeśli zauważysz u dziecka objawy zaburzenia modulacji sensorycznej lub innych trudności związanych z przetwarzaniem bodźców, warto skonsultować się z terapeutą SI. Objawy zaburzeń sensorycznych u dzieci mogą oczywiście nie być jednoznaczne, jednak wczesne rozpoznanie i wdrożenie odpowiednich działań terapeutycznych mogą znacząco poprawić komfort życia dziecka i ułatwić mu codzienne funkcjonowanie. Regularne sesje terapeutyczne oraz dostosowane ćwiczenia mogą skutecznie pomóc w nauce regulacji bodźców i poprawie umiejętności społecznych. Warto również zaangażować całą rodzinę w proces terapeutyczny, aby dziecko czuło się wspierane w każdej sferze życia.
Pomóż dziecku lepiej funkcjonować każdego dnia!
Zrozumienie problemu, jakim są zaburzenia integracji sensorycznej, to pierwszy krok do wsparcia dziecka w jego codziennym funkcjonowaniu. Wczesna diagnoza i odpowiednie działania mogą znacząco poprawić komfort życia oraz umożliwić lepszy rozwój. Regularne ćwiczenia, terapia SI oraz odpowiednie zabawki sensoryczne mogą pomóc dziecku w lepszym odbieraniu i przetwarzaniu bodźców. Nie czekaj – zacznij działać już dziś! Skorzystaj z profesjonalnych porad oraz odpowiednich narzędzi, aby zapewnić swojemu dziecku harmonijny rozwój.
